Με αριθμητικούς όρους, οι συνταξιούχοι έχουν υποστεί 12 μειώσεις στις συντάξεις τους (μέσω περικοπών και ειδικών εισφορών), από το 2010 και εντεύθεν, ενώ, με βάση την τελευταία αναλογιστική μελέτη που εκπόνησε η Εθνική Αναλογιστική Αρχή το 2015 για λογαριασμό του υπουργείου Εργασίας, το έλλειμμα του ελληνικού δημοσίου ασφαλιστικού συστήματος αγγίζει τα 700 δισ. ευρώ, ήτοι σχεδόν 4 φορές το ΑΕΠ του 2015 (176 δισ. ευρώ).
Επιπλέον, μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2015, σχετικά με το δημογραφικό πρόβλημα των χωρών-μελών της Ε.Ε., υπογραμμίζει εμφατικά το οξύ μελλοντικό δημογραφικό πρόβλημα που αναμένεται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα, καθώς έως το 2060 αναμένεται δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού της χώρας (από 11,045 εκατ. άτομα το 2013 σε 8,5 εκατ. το 2060) και παράλληλη σημαντική γήρανσή του, καθώς τη συγκεκριμένη, όχι και πολύ μακρινή, χρονολογία, 6 στα 10 άτομα του ενεργού πληθυσμού της Ελλάδας θα είναι άνω των 65 ετών, 1 στους 4 Ελληνες ηλικίας από 65 έως 74 ετών θα εργάζεται, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα είναι τα 71,9 έτη και το ποσοστό αναπλήρωσης του συνόλου των συνταξιοδοτικών δαπανών (κύριας και επικουρικής σύνταξης) από 79,7% το 2014προβλέπεται να μειωθεί στο 56,8% το 2060.
Συνυπολογίζοντας περαιτέρω και το γεγονός της επιμήκυνσης του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού, τα ανωτέρω στοιχεία αποτελούν προφανώς ωρολογιακή βόμβα για το εθνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και για την ίδια την ελληνική κοινωνία. Εχει έρθει, συνεπώς, η κρίσιμη ώρα που η αναζήτηση λύσεων δεν θα περιορίζεται στις περικοπές των συντάξεων και στις όποιες μεταρρυθμίσεις του πρώτου πυλώνα ασφάλισης (κοινωνική ασφάλιση). Αντίθετα, οποιαδήποτε απόπειρα επίλυσης θα πρέπει να εστιάσει στην αλλαγή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, με την αξιοποίηση της συμπληρωματικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης και την καθιέρωση ενός ισορροπημένου συνδυασμού κρατικού και ιδιωτικού συστήματος ασφάλισης,με αιχμή την ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης (Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης – ΤΕΑ) και παράλληλη ενίσχυση με δέσμη κινήτρων της ιδιωτικής ασφάλισης (τρίτου πυλώνα).
Αλλά τι είναι ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης και τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ);
Τα Επαγγελματικά Ταμεία ιδρύονται ανά επιχείρηση ή κλάδο εργαζομένων, με πρωτοβουλία των εργαζομένων ή των εργοδοτών ή και των δύο, με την προϋπόθεση ο αριθμός των ασφαλιζόμενων να υπερβαίνει τους 100. Λειτουργούν παράλληλα με την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση και στόχο έχουν να παρέχουν ασφαλιστική κάλυψη για τους κινδύνους γήρατος, θανάτου, αναπηρίας, επαγγελματικού ατυχήματος, ασθένειας, διακοπής της εργασίας. Λειτουργούν με επιτυχία εδώ και μια δεκαετία περίπου σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και η ορθή διαχείρισή τους προστατεύεται από ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία διασφαλίζει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων.
Στην Ευρώπη παίζουν ουσιαστικά τον ρόλο της επικουρικής ασφάλισης που λειτουργεί στη χώρα μας. Χρηματοδοτούνται από τους εργαζόμενους και τους εργοδότες και αναπληρώνουν σημαντικό ποσοστό του συντάξιμου εισοδήματος των μελών τους, που κυμαίνεται από 20% έως 50% σε ορισμένες χώρες. Η συμμετοχή των ασφαλισμένων σε ΤΕΑ έχει σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες υποχρεωτικό χαρακτήρα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η διαχείρισή τους έχει ανατεθεί σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, λόγω αυξημένης σχετικής επαγγελματικής εμπειρίας.
Στη χώρα μας, ο θεσμός της Επαγγελματικής Ασφάλισης θεσπίστηκε το 2002 (νόμος 3029/2002). Το Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπουργείου Οικονομικών (ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ), που ιδρύθηκε το 2004, αποτέλεσε το πρώτο ταμείο στη χώρα και δραστηριοποιήθηκε αποκλειστικά στις συμπληρωματικές (ως προς τους κύριους φορείς ασφάλισης) παροχές υγείας.
Σήμερα, 15 χρόνια μετά, λειτουργούν στην Ελλάδα μόνο 13 επαγγελματικά ταμεία, με συνολική περιουσία που υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ. Η μερίδα του λέοντος ανήκει στα 4 ΤΕΑ υποχρεωτικής ασφάλισης που δημιουργήθηκαν εντός του 2013 από τη μετατροπή 4 επικουρικών ταμείων: Ασφαλιστών, Υπαλλήλων Εταιρειών Πετρελαιοειδών, Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων και Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών. Ενδεικτικά, στην Κύπρο λειτουργούν 2.046 ΤΕΑ, με συνολική αξία περιουσιακών στοιχείων 3,2 δισ. ευρώ.
* Ο δρ Χρήστος Π. Νούνης είναι πρόεδρος του Δ.Σ. του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης του υπουργείου Οικονομικών και διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.*To άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή του Σαββάτου 14ης Μαϊου 2016 και έχει απλοποιηθεί και συμπτυχθεί για λόγους οικονομίας
Πηγή: underwriter.gr
Write a comment: